Jak uzyskać efekt auta prosto z salonu?

Nowe samochody, które wyjeżdżają wprost z salonu dealera, przyciągają uwagę nie tylko dlatego, że często są ostatnimi modelami konkretnego producenta i zawierają ciekawe rozwiązania techniczne oraz stylistyczne, wprowadzane w ramach systematycznie wykonywanych „liftingów” i ulepszeń, lecz również z uwagi na swój atrakcyjny wygląd. Lśnienie każdego nowego auta – niezależnie od tego, czy jest to drogi samochód sportowy elegancka limuzyna, czy zwykłe auto rodzinne – sprawia, że prezentuje się ono efektownie, a wszystkie mocne strony nadwozia stają się lepiej widoczne. Niestety, wraz z upływam czasu, zwłaszcza wówczas, gdy samochód jest intensywnie eksploatowany, karoseria matowieje, a połysk staje się mniej widoczny i nie tak intensywny. Wiele traci także wnętrze, które stopniowo ulega zabrudzeniu i mimo starannego czyszczenia staje się nieco „przygaszone”. Na szczęście istnieją skuteczne sposoby na przywrócenie wspaniałego i „świeżego” blasku karoserii i wnętrza, które wcale nie wymagają interwencji lakiernika czy kosztownych zabiegów tapicerskich. Najprostszym rozwiązaniem jest skorzystanie z programów auto detailingu dostępnych w profesjonalnych firmach zajmujących się obsługą aut i utrzymywaniem ich w dobrej kondycji. Przyjrzyjmy się bliżej temu, na czym polegają tego rodzaju usługi, jak się je wykonuje i co można dzięki nim zyskać.

Rola i znaczenie lakieru samochodowego

Zewnętrzny wygląd samochodu zależy w głównej mierze od stanu jego powłoki lakierniczej. Dla ogólnej estetyki znaczenie ma przede wszystkim jej równomierne wybarwienie oraz brak uszkodzeń mechanicznych – wgnieceń, zarysowań i ognisk korozji. Sam kolor i właściwa kondycja lakieru to jednak nie wszystko – efekty wizualne zależą w dużej mierze także od tego, czy lakier równomiernie odbija padające na powierzchnię elementów promienie słoneczne. Choć dla tego, jak auto prezentuje się w pełnym słońcu, duże znaczenie ma kolor lakieru oraz jego rodzaj, ponieważ nie wszystkie wykończenia dadzą zbliżone rezultaty, to jednak najważniejszym czynnikiem jest gładkość zewnętrznej warstwy lakieru bezbarwnego.

Warto przypomnieć, że powłoka lakiernicza układana na karoserii nie jest jednolitą warstwą nanoszoną bezpośrednio na metal. Ponieważ zadaniem lakieru jest zarówno zapewnienie atrakcyjnego wyglądu pojazdu, jak i ochrona blach, z jakich jest wykonana karoseria, przed oddziaływaniami zewnętrznymi – przede wszystkim przenikaniem wilgoci będącej czynnikiem przyspieszającym korozję i utlenianie metali, ale także różnych substancji chemicznych np. związków chloru, którym zimą posypuje się drogi albo kwasami pochodzenia naturalnego z rozkładających się resztek roślinnych lub zwierzęcych czy zanieczyszczonej wody opadowej, stosuje się zwykle kilka różnych powłok zabezpieczających. Są one nakładane kolejno, a ostateczny efekt ochronny i wizualny zależy od ich współpracy oraz starannego wykonania.

Niezależnie od tego, czy konkretny element jest wykonany ze stali, czy też aluminium, wymaga właściwego zabezpieczenia. W przypadku stali na metal nanoszona jest najczęściej bardzo cienka warstwa cynku, której zadaniem jest uzyskanie efektu pasywacji i ochrony przed utlenianiem się powierzchni. Następnie nakłada się zwykle powłokę fosforanową, która ma ograniczyć przenikanie tlenu do powierzchni metalu. W przypadku aluminium – np. tego, z którego wykonuje się felgi aluminiowe najwyższej jakości, stosuje się często związki polimerowe cyrkonu lub tytanu, co zapewnia pożądaną przezroczystość. Kolejną warstwę tworzy grunt, mający gwarantować odpowiednią przyczepność, zwłaszcza w przypadku dużych i elastycznych powierzchni, jakie tworzą blachy karoserii. Na grunt kataforetyczny nanosi się podkład, a dopiero na nim układa lakier bazowy, gwarantujący odpowiedni kolor i ewentualnie efekty specjalne. Ostatnią i najważniejszą z punktu widzenia powłoką jest zewnętrzny lakier bezbarwny.

Warstwa lakieru bezbarwnego jest zwykle stosunkowo gruba, w porównaniu z pozostałymi powłokami i osiąga nawet do 50 μm. Jej gładkość, jednolitość i równomierna grubość sprawiają, że docierające do auta światło może łatwo docierać do lakieru bazowego i bez przeszkód się od niego odbijać. Odbicie światła tworzy lśniącą poświatę, a w przypadku lakierów matowych gwarantuje, że promienie będą tak samo pochłaniane i załamywane, dając oczekiwany efekt. Jeśli warstwa lakieru bezbarwnego ulegnie zarysowaniom, zabrudzeniom i zmętnieniu, oświetlana powierzchnia straci znaczną część swoich właściwości. Przy lakierze błyszczącym sprawi to znacznie mniejszy efekt lśnienia, a poszczególne rysy mogą stać się dobrze widoczne. Przy lakierze głęboko matowym patrzący będzie miał wrażenie, że kolor stał się wypłowiały i w poszczególnych miejscach nastąpiło odbarwienie. Problemem będzie także znacznie zmniejszenie grubości lakieru w niektórych miejscach, osadzanie się w nim rozmaitych ciał obcych, czy pokrycie warstwą zabrudzeń.

Co szkodzi lakierowi?

Najgroźniejszymi czynnikami prowadzącymi do pogorszenia efektów wizualnych związanych z wyglądem lakieru są wszelkiego rodzaju czynniki mechaniczne i chemiczne. W pierwszym przypadku w grę wchodzi kontakt z materiałami powodującymi odpryski i zarysowania. Mogą je powodować różnego rodzaju szkody parkingowe – otarcia wywołane przez przechodniów, pasażerów czy samego kierowcę podczas wsiadania lub wkładania do auta różnych ładunków. Często uszkodzenia powstają podczas jazdy wskutek uderzeń kamieni, drobnego piasku czy żwiru, ale również kontaktu z rosnącymi przy drodze czy tuż nieopodal miejsca postojowym roślinami. Wiele zarysowań jest też powodowanych przez zwierzęta – koty, które lubią wygrzewać się na maskach lub dachach pojazdów, a także ptaki, zarówno chodzące po karoserii, jak i starające się podnieść ziarna, które na nią spadły czy znajdujące się tam akurat owady. Szkody powodują też drobne gryzonie, np. wiewiórki, gdy auto jest parkowane w pobliżu drzew.

Niebezpieczeństwo uszkodzenia lakieru powodują także substancje osadzające się na lakierze. Mogą być to zarówno drobiny i sztuczne środki chemiczne, jak i czynniki organiczne. Bardzo często w lakier wbijają się niewielkie ziarenka pyłów i kurzy. Są to np. ścierające się okładziny klocków hamulcowych, pył z opon czy osadzające się na karoserii niektóre rozgrzanie składniki spalin. Jeżeli chodzi o chemikalia, to problemem mogą okazać się różne materiały bitumiczne, używane przy budowie i remontach dróg, a także dość agresywnie działające oleje, smary i benzyna. Kłopotów może przysporzyć płyn hamulcowy lub chłodniczy.

Wśród czynników organicznych stanowiących największe zagrożenie dla lakieru trzeba wymienić przede wszystkim ptasie odchody, które w bardzo krótkim czasie mogą prowadzić do powstawania wżerów i trudnych do usunięcia przebarwień. Problemem są wyciekające z drzew i krzewów żywice, które nie tylko mocno przylegają do lakieru, ale też nierzadko zawierają składniki, które mogą go częściowo rozpuszczać. Kłopoty sprawiają opadające i gnijące na lakierze liście, drobne gałązki i igły. Wiele uszkodzeń powodują także owady oraz rozkładające się truchła niewielkich zwierząt.

Jednymi z najczęstszych przyczyn uszkodzenia lakieru jest z jednej strony zaniedbywanie właściwej pielęgnacji karoserii i odpowiedniego mycia auta, a z drugiej robienie tego w sposób nieprawidłowy. Do uszkodzeń lakieru w większości przypadków dochodzi na myjniach automatycznych. Najgroźniejsze są tu sztywne plastikowe szczotki, a także pady używane w myjniach tekstylnych. Do mechanicznego uszkodzenia lakieru dochodzi przy korzystaniu z myjni bezdotykowych, jeżeli używa się zbyt wysokiego ciśnienia wody. Szkody powodują też źle dobierane szampony i samodzielne ręczne mycie auta przy niedokładnym spłukiwaniu czy stosowaniu niewłaściwych myjek lub szczotek.

Na czym polega auto detaling?

Sposobem na przywrócenie lakierowi wspaniałego wyglądu jest korzystanie z różnych pakietów auto detalingu. W ramach usług tego rodzaju zewnętrzna warstwa lakieru jest dokładnie czyszczona, a następnie w ściśle dobranym do potrzeb zakresie polerowania i zabezpieczana przed ponownymi uszkodzeniami. Nawet mocno zaniedbany lakier może dzięki takim zabiegom odzyskać połyski, a samochód niezależnie od wieku i przebiegu będzie wyglądał tak, jakby przed chwilą wyjechał z salonu. Oczywiście w zależności od tego, w jakim stanie jest powłoka lakiernicza, zakres koniecznych prac będzie nieco inny.

Typowa usługa auto detalingu rozpoczyna się od precyzyjnego mycia całej karoserii oraz dokładnego sprzątania wnętrza pojazdu. Dzięki temu łatwo można będzie określić, jak zakres pracy będzie niezbędny w konkretnej sytuacji. Podstawowym zabiegiem jest w tym przypadku staranne ręczne mycie auta. Nadwozie jest dokładnie płukane, by pozbyć się zalegającego na nim luźnego kurzu i zabrudzeń. Fachowcy od auto detalingu używają wyłącznie specjalnych szczotek z włosiem o odpowiedniej miękkości i rękawic tekstylnych, które są bardzo często płukane, by wyeliminować ryzyko, że drobinki wbite w ich sploty zarysują czyszczoną powierzchnię. Równie ważne jest używanie właściwych kosmetyków i szamponów, dobieranych nie tylko do rodzaju lakieru, ale też zanieczyszczeń, które na nim widać.

Kolejnym elementem tzw. dekontaminacji, czyli bardzo dokładnego czyszczenia lakieru ze wszystkich pozostałości ciał obcych jest jego glinkowanie. W tym celu używa się specjalnej glinki lakierniczej, która w połączeniu z preparatem nadającym jej właściwy poślizg umożliwia wyciąganie zabrudzeń, które utkwiły w lakierze. Gdyby porównać ten zabieg do metod czyszczenia stosowanych na co dzień, to najbliższym mu byłoby stosowanie klasycznej gumki używanej do wycierania linii narysowanych ołówkiem. Tak jak kauczuk łączy się z grafitem, tak glinka wiąże obecne w lakierze substancje np. wżarty pył z klocków hamulcowych. Różnicą przy takiej analogii jest jednak to, iż glinka w żaden sposób nie uszkadza powierzchni lakieru.

Po dekontaminacji, która zresztą już sama w sobie znacznie poprawia wygląd lakieru, można dokonać dokładnych oględzin i sprawdzić, w jakich miejscach należy przeprowadzić polerowanie rys oraz jak grubą warstwę lakieru bezbarwnego trzeba usunąć, by powierzchnia uległa właściwemu wygładzeniu. Do polerowania w zależności od potrzeb używa się miękkich filców lub futer polerskich w połączeniu ze specjalnymi pastami ściernymi. Prawidłowo dobrana pasta ma odpowiednią gradację, czyli wielkość zawartych w niej cząstek ściernych, musi być także rozprowadzana z dobraną do uszkodzeń siłą i prędkością. W zależności od rodzaju zarysowań i wielkości polerowanych elementów konieczne może być kolejne używanie past o zmniejszającym się uziarnieniu dla uzyskania oczekiwanego efektu.

Po wypolerowaniu lakieru jego powierzchnia jest zabezpieczana substancjami, które ograniczają możliwość przywierania zanieczyszczeń, chronią lakier przed uszkodzeniami mechanicznymi, a w znacznym zakresie także przed działaniem rozmaitych chemikaliów. Nanoszone powłoki mogą mieć właściwości hydrofobowe, tj. odpychające cząsteczki wody oraz ułatwiające jej spływanie, antyelektrostatyczne zmniejszające przywieranie pyłów czy utwardzające lakier i zwiększające jego odporność na zarysowania.

Odpowiednie preparaty są także używane do czyszczenia i zabezpieczania tapicerki oraz elementów kokpitu. W tym przypadku używa się głównie różnych środków chemicznych np. do czyszczenia skóry czy prania tkanin. W podobny sposób jak karoserię pielęgnuje się również felgi aluminiowe oraz czyści, nabłyszcza i zabezpiecza opony.